LỊCH SỬ ĐÍCH THỰC CỦA TRỤ ĐÀI Ở QUẢNG TRƯỜNG THÁNH PHÊRÔ
Khi những người hành hương đến quảng trường Thánh Phêrô, sự chú ý của họ tập trung vào quần thể ngoạn mục được tượng trưng bởi các hàng cột và Vương cung thánh đường. Trái lại, trụ đài ở trung tâm quảng trường lại ít được chú ý. Tuy nhiên, lịch sử của nó đầy những thăng trầm và những giai thoại lý thú hoặc mang tính xây dựng.
Trụ đài ở quảng trường Thánh Phêrô đến từ rất xa: từ Ai Cập và từ thế kỷ 19 trước kỷ nguyên của chúng ta. Rất có thể nó được xây dựng để tôn lên vẻ đẹp lộng lẫy của ngôi đền Héliopolis, một trong những ngôi đền lớn nhất thờ thần Re, thần mặt trời. Với sự chiếm đóng của người Rôma, số phận của khối đá nguyên khối này đã thay đổi. Rất thích chuộng đồ cổ, người Rôma ra sức nhổ các trụ đài của Ai Cập và mang chúng về các thành phố lớn của Đế quốc để làm vật trang trí.
Đây là cách trụ đài Héliopolis được hoàng đế Caligula chuyển đến Rôma vào năm 37 của kỷ nguyên chúng ta. Để di chuyển trụ đài bằng đá granite màu hồng hùng vĩ cao hơn 25 mét này, cần phải đóng một con tàu có kích thước chưa từng có, dài hơn 100 mét. Để hỗ trợ đúng cách cho trụ đài này trong suốt cuộc hành trình, chiếc thuyền chứa đầy đậu lăng, tiền thân công hiệu của những viên bi polystyrene… Sử gia Pline l’Ancien, người kể lại giai thoại thú vị này, không nói rõ liệu đậu lăng có thể được tiêu thụ khi đến nơi hay không…
Một khi đến Ý, trụ đài được đưa đến núi Vatican. Ngọn đồi này, cho đến lúc đó vẫn nằm ngoài Rôma, dần dần được phát triển và đưa vào thành phố. Hoàng đế đã xây dựng một rạp xiếc ở đó dành riêng cho các cuộc đua xe ngựa. Ông đã chọn tảng đá nguyên khối này để đánh dấu trung tâm của nó. Các cuộc đàn áp Kitô giáo tàn khốc do Nero ra lệnh vào những năm 60 đã khiến trụ đài đẫm máu: thánh Phêrô và nhiều Kitô hữu đã chịu tử đạo trong rạp xiếc dưới chân trụ đài. Kết quả là, trụ đài sau đó đã nhận được sự quan tâm đặc biệt từ những Kitô hữu, không giống như mười hai khối đá nguyên khối khác của Rôma, bị bỏ hoang và lãng quên trong nhiều thế kỷ. Ngược lại, trụ đài này trở thành điểm dừng chân quan trọng của những người hành hương. Nằm gần Vương cung thánh đường Constantin, nó được gọi là cây kim của Thánh Phêrô.
“Hãy làm ướt dây thừng!”
Khi xây dựng Vương cung thánh đường Thánh Phêrô mới, vào thế kỷ 16, ý tưởng là di chuyển trụ đài vào giữa so với tòa nhà, và do đó tạo cho nó một vị trí hảo hạng. Một số Đức Giáo Hoàng lùi bước trước nhiệm vụ khó khăn. Cuối cùng, Đức Sixtô V, vào năm 1586, đã khởi động dự án. Hoạt động bắt đầu vào ngày 30 tháng 4 và kết thúc vào ngày 10 tháng 9. Khoảng cách ngắn, chưa đến 200 mét, nhưng thách thức rất cao: không được phá vỡ di tích quý giá này, chứng tá cho cuộc tử đạo của Thánh Phêrô. Hoạt động này đòi hỏi một thiết bị đồ sộ để di chuyển khối lượng khổng lồ. Không dưới 800 công nhân và khoảng một trăm con ngựa đã tham gia vào cuộc chuyển dời này.
Một giai thoại vui được kể về điều này. Để không làm phiền kiến trúc sư và các công nhân trong quá trình thao tác của họ, đám đông được lệnh im lặng khi trụ đài đang được lắp đặt. Khi người ta không tin vào tính tự phát và sự hứng khởi của người Rôma, bất kỳ người nào nói chuyện không đúng lúc đều bị đe dọa tử vong. Do đó, được bao quanh bởi đám đông, nhưng trong sự im lặng tuyệt đối, trụ đài được dựng lên, rất chậm, ở trung tâm quảng trường, vào ngày 10 tháng 9 nổi tiếng này. Trong quá trình di chuyển, đường đi lên đột ngột dừng lại, các công nhân dường như bị mắc kẹt, thiết bị bị trượt. Từ đám đông vang lên một giọng nói, hét lên: “Hãy làm ướt dây thừng!” Quả thực, những sợi dây thừng đỡ trụ đài đã bị giãn ra. Dưới tác động của nước, chúng siết chặt lại và trụ đài có thể di chuyển trở lại, cuối cùng nằm yên trên đế của nó. Tất nhiên, người dám phá vỡ sự im lặng để đưa ra lời khuyên tốt như vậy sẽ được khen thưởng hậu hĩ thay vì bị trừng phạt.
Trụ đài được Đức Giáo hoàng làm phép long trọng. Ngài cho khắc câu tung hô nổi tiếng của hoàng đế Carolin trên đế: Christus vincit, Christus regnat, Christus imperat, Christus ad omni malo plebem suam defat (Chúa Kitô chiến thắng, Chúa Kitô trị vì, Chúa Kitô chỉ huy, xin Chúa Kitô bảo vệ dân Ngài khỏi mọi sự dữ). Thánh tích của Thánh Giá Thật được đặt trên đỉnh của nó. Được xây dựng để tôn vinh các vị thần Ai Cập, trụ đài của quảng trường Thánh Phêrô sau đó đã được phục hồi để tôn vinh sự vĩ đại của Rôma. Từ nay trở đi, nó tọa lạc trên một vị trí hảo hạng đối với Giáo hội hoàn vũ. Nó không chỉ là nhân chứng cho sự anh hùng của vị Giáo hoàng đầu tiên, mà còn đặt ra cho mọi người lý do tử đạo, nghĩa là thập giá của Chúa Kitô, biểu tượng của sự phục sinh.
Thérèse Puppinck
Chuyển ngữ: Tý Linh
Theo nhật báo Aleteia (09.09.2023)
Nguồn: xuanbichvietnam.net (10.09.2023)
