Bài giảng lễ Đức Maria, Mẹ Thiên Chúa của Đức Giám mục Giáo phận
MẸ MARIA, MẸ CỦA LÒNG THƯƠNG XÓT
Lc 2, 16-21
***
Dung nhan của Thiên Chúa là dung mạo của người Cha giầu lòng thương xót. Thương xót như Chúa Cha (Lc, 6, 36). Bài trích Sách Dân số, mà chúng ta vừa nghe công bố, mặc khải cho chúng ta dung nhan của Ngài: “Nguyện Ðức Chúa tươi nét mặt nhìn đến anh chị em và dủ lòng thương anh chị em (Ds 6,25); Thánh vịnh 66 mời gọi chúng ta chạy đến với Thiên Chúa để cầu xin ơn phúc được ban từ lòng thương xót của Ngài: “Nguyện Chúa Trời dủ thương và chúc phúc, xin tỏa ánh tôn nhan rạng ngời trên chúng con, cho cả hoàn cầu biết đường lối Chúa, và muôn nước biết ơn cứu độ của Ngài” (Tv 66/67,2-3). Thiên Chúa là Đấng vô hình, nhưng Kinh Thánh vẫn ‘gán’ cho Ngài một “dung nhan”, và kiểu nói “bày tỏ dung nhan” có nghĩa là Thiên Chúa biểu lộ lòng thương xót. Trong cử hành phụng vụ, các Thánh vịnh diễn tả nỗi khát khao của con người mong được chiêm ngắm dung nhan Thiên Chúa (Tv 42,3; Tv 10/11,7). Trong buổi đọc kinh Truyền tin đầu tiên sau khi được bầu làm Giáo hoàng, ĐTC Phanxicô đã nói: “Dung mạo của Thiên Chúa là dung mạo của người Cha đầy lòng thương xót, đầy nhẫn nại với chúng ta. Ngài thấu hiểu chúng ta, chờ đợi chúng ta và luôn tha thứ cho chúng ta nếu chúng ta chạy đến với Ngài với tâm hồn sám hối”. Thương xót có nghĩa là tha thứ. Thiên Chúa luôn tha thứ cho con người, nhờ đó con người được sống trong tình nghĩa thiết với Chúa.
Dung mạo lòng thương xót của Chúa Cha là chính Chúa Giêsu Kitô. Thiên Chúa muốn bày tỏ dung nhan của Ngài cho con người và Ngài đã bày tỏ một cách trọn vẹn nhờ đời sống, phẩm cách và tác vụ của Chúa Giêsu Kitô. Thánh Phaolô, trong thư gởi các tín hữu Galata mà chúng ta vừa nghe, đã viết: “Khi đến thời viên mãn, Thiên Chúa đã sai Con của Ngài (Gl 4,4), sinh bởi người phụ nữ và sinh dưới chế độ lề luật”. Thiên Chúa đã nhận lấy dung mạo của một con người và Thiên Chúa bày tỏ dung nhan của Ngài trong Người Con sinh hạ bởi Đức Trinh Nữ Maria. Từ khi được thụ thai bởi quyền năng Chúa Thánh Thần, Đức Maria được trao ban thiên chức làm Mẹ Thiên Chúa và Mẹ là người đầu tiên được chiêm ngưỡng dung nhan của Thiên Chúa qua dung mạo Hài Nhi Giêsu là Thiên Chúa đã trở thành người phàm trong lòng Mẹ. Từ khởi nguyên, con người được tạo dựng giống hình ảnh Thiên Chúa, nhưng con người chỉ có thể biết hình ảnh Thiên Chúa qua hình ảnh Con của Ngài: “Ai thấy Thầy là thấy Chúa Cha’ (Ga 14, 9). Đức Maria, khi chiêm ngưỡng Hài nhi Giêsu, đã chiêm ngưỡng hình ảnh của Thiên Chúa, vì Thiên Chúa nhập thể giáng sinh mang lấy hình hài của con người để ban lại cho loài người hình ảnh của Thiên Chúa, hình ảnh bị đã đánh mất vì nguyên tội Adong Evà.
Trong trích đoạn Tin Mừng Lc 2, 16-21, Thánh sử Luca ghi lại thái độ của Mẹ Maria nơi hang đá Bêlem: “ hằng ghi nhớ mọi kỷ niệm ấy và suy đi nghĩ lại trong lòng” (Lc 2, 19). Mẹ nhớ lại các lời thiên sứ Gabriel đã nói với Người: “Đấng Thánh sắp sinh ra sẽ là Thánh, sẽ được gọi là Con Thiên Chúa” (Lc 1, 35). Mẹ Maria hiểu rõ Hài nhi đang nằm rét run nơi máng cỏ là Đấng Thánh, là Con Đấng Tối Cao mà Mẹ thụ thai bởi phép Chúa Thánh Thần. Mẹ hiểu rõ Đấng Mẹ hạ sinh là Đấng đã tạo dựng nên Mẹ, là Thiên Chúa của Mẹ. Nên Mẹ đã thưa lên: “ Vâng, tôi đây là nữ tỳ của Chúa, xin Chúa cứ làm cho tôi như lời sứ thần” (Lc 1, 38). Mẹ nhìn ngắm dung nhan Hài nhi Giêsu và nhận ra dung mạo của Chúa Cha, Đấng giầu lòng thương xót. Mẹ tạ ơn vì Thiên Chúa ban cho loài người Đấng Cứu Độ; Mẹ tạ ơn vì Thiên Chúa tuyển chọn làm Mẹ sinh ra Đấng Cứu Độ loài người; Mẹ đón nhận Ngôi Lời nhập thể trong cung lòng trinh sạch của Mẹ và trở nên Mẹ Thiên Chúa với lời xin vâng đầy tin yêu và phó thác. Trong tông sắc Dung mạo Lòng Thương Xót, ĐTC Phanxicô viết về Mẹ Maria như sau: “Không ai thấu hiểu mầu nhiệm Thiên Chúa làm người cho bằng Mẹ Maria. Toàn bộ cuộc sống của Mẹ được định hình bởi sự hiện diện của Chúa Giêsu là Lòng Thương Xót trở nên xác phàm”. Một định nghĩa mới về Thiên Chúa của ĐTC Phanxicô. Lòng Thương Xót trở nên xác phàm có nghĩa là chúng ta nhìn thấy, cảm nhận và trải nghiệm việc Thiên Chúa ở giữa loài người nhờ những việc làm đầy lòng thương xót của Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa giáng sinh làm người, sống giữa con người và thực thi lòng thương xót của Chúa Cha cho loài người.
Mẹ Maria là chứng nhân của Lòng Thương Xót. Từ lúc thưa Xin Vâng trong ngày thiên sứ truyền tin, Mẹ luôn ghi nhớ mọi biến cố đã xảy ra trong đời thường tại Nagiareth, trong những ngày theo chân Con loan báo Tin Mừng khắp miền đất Israel, khi chứng kiến cái chết và sự phục sinh của Con làm cho Mẹ xác tín cách vững vàng về lòng thương xót của Chúa Cha. Nhiều lần Mẹ đã chứng kiến những sự việc trào tràn lòng thương xót của Chúa Con đối với mọi người, nhất là cho người nghèo khổ, bệnh tật, đói khát, các tội nhân. Chúa đến với mọi người, không phân biệt ai, không loại trừ ai. Mẹ xác tín Thiên Chúa là Đấng giầu lòng thương xót và Mẹ trở nên chứng nhân của Lòng Thương Xót ấy.
Bên hang đá Bêlem, chúng ta được mời gọi suy tư về dung mạo của Thiên Chúa và của Chúa Giêsu Kitô, từ đây dẫn đưa chúng ta đến việc suy tư về dung mạo của con người, về con người là hình ảnh của Thiên Chúa. Đó là suy nghĩ về sự tôn trọng con người, nhìn nhận phẩm giá của người khác dù người đó thuộc bất cứ mầu da, chủng tộc, ngôn ngữ hay tôn giáo nào. Chỉ khi nào chúng ta có Thiên Chúa trong tâm hồn mình, chúng ta mới có thể đón nhận dung mạo của người anh em xứng hợp với phẩm giá của họ. Ai có tâm hồn vô cảm, người ấy không thể nhận ra những giá trị cao cả nơi anh chị em của mình…Đôi khi dung mạo của con người bị méo mó do sự dữ hay do đời sống khó khăn, khiến chúng ta không thể nhận ra Dung mạo của Thiên Chúa nơi dung mạo anh chị em của mình. Để hiểu nhau và tôn trọng nhau như là anh chị em, chúng ta cần phải nhận ra dung nhan của Thiên Chúa là Cha chung của tất cả chúng ta, Đấng đã yêu mến tất cả chúng ta ngay cả khi chúng ta còn nhiều sai lỗi và bất toàn.
ĐTC Phanxicô, vị Sứ giả của Lòng thương xót, đã viết trong Sứ điệp Giáng sinh năm 2015 như sau: “Nơi đâu Thiên Chúa sinh ra, nơi ấy cũng sinh ra hy vọng; và nơi đâu hy vọng sinh ra, con người lấy lại được phẩm giá của mình… Nơi Thiên Chúa sinh ra, lòng thương xót nở hoa. Lòng thương xót là món quà quý giá nhất mà Thiên Chúa ban cho chúng ta, đặc biệt trong Năm Thánh này, là năm chúng ta được kêu gọi khám phá tình yêu thương dịu dàng của Cha trên trời dành cho mỗi người chúng ta”.
Anh chị em thân mến,
Mừng kính lễ Đức Maria Mẹ Thiên Chúa và là Bổn mạng Giáo phận, chúng ta cùng dâng lên Mẹ lời cảm tạ tri ân vì muôn ơn lành Chúa đã ban cho giáo phận và cho mỗi người nhờ lời cầu bầu của Mẹ chí ái. Nhất là chúng ta hãy noi gương Mẹ chiêm ngắm và sống Lòng thương xót của Chúa và bày tỏ lòng thương xót đối với nhau. Mẹ là Mẹ của lòng thương xót, xin Mẹ cầu cùng Chúa Giêsu chúc lành cho những nỗ lực hằng ngày của chúng ta trong việc xây dựng hoà bình, một thế giới huynh đệ và hiệp nhất trong mối tương quan thương xót giữa mọi người chúng ta. Amen
+Tôma Nguyễn Văn Trâm
Giám mục Giáo phận Bà Rịa