Bài chia sẻ của linh mục Tổng Đại diện Emmanuel Nguyễn Hồng Sơn với Linh Mục đoàn Giáo phận Bà Rịa, trong giờ hồi tâm chuẩn bị hiệp mừng lễ Thánh Tâm Chúa và cầu xin ơn thánh hóa các linh mục.
Để minh hoạ cho hoạt động của trái tim, y khoa thường dùng hình ảnh của những dòng máu mang hai màu đỏ tươi và xanh thẫm. Những hạt máu, khi đi làm nhiệm vụ nuôi dưỡng các tế bào trong cơ thể, bị tác động bởi nhiều nguyên nhân nên bị nhuốm màu đen bẩn, nhưng khi quay trở về tim, sau những chặng thanh lọc bồi bổ, máu được đổi mới, để rồi từ trái tim, dòng máu đỏ tươi mang đầy chất dinh dưỡng lại tiếp tục lên đường thi hành phận vụ. Chỉ là hình ảnh giản đơn của dòng máu, nhưng cũng có thể gợi mở đôi điều suy niệm trong ngày lễ tôn vinh tình yêu của Chúa Giêsu, với Trái Tim cực thánh là suối nguồn tuôn tràn ơn thánh hoá cho đời sống và và tác vụ của anh em linh mục chúng ta.
Thánh hoá từ Trái tim: để đời linh mục luôn thắm màu ân sủng
“Con hãy luôn làm sống động ân sủng con đã lãnh nhận từ Thiên Chúa qua việc đặt tay của cha” (2Tm 1,6). Lời thánh Phaolô khuyên nhủ Timôthêô chính là điều chúng ta muốn thực hiện hôm nay: trong tình yêu của Thánh Tâm Chúa Giêsu, chúng ta xin làm mới lại những tâm tình sốt sắng khi lãnh nhận hồng ân thánh chức, xin được như ngửi thấy lại mùi dầu thánh hiến trên đôi tay tư tế, xin được thêm một lần ấp úng nói lại lời “Thầy biết con yêu mến Thầy”.
Dù không thuộc về thế gian, nhưng vì vẫn sống giữa thế gian, nên người môn đệ cũng khó thoát khỏi hết những cạm bẫy của ác thần; dù được mời gọi để nên đồng hình đồng dạng với Đức Kitô, nhưng linh mục vẫn không dễ dàng chỉnh sửa hết những đổi hình biến dạng; dù thánh chức đã khắc ghi ấn tích đời đời, nhưng chưa hẳn nếp sống hằng ngày luôn toả sáng tư cách người được Thiên Chúa ưu tuyển; dù đã biết bao lần “thú nhận cùng Thiên Chúa và cùng anh chị em”, nhưng mãi vẫn chưa sửa đổi, vẫn chưa bao giờ thật sự nỗ lực thánh hoá bản thân để chỉ mong phần nào “xứng đáng cử hành mấu nhiệm thánh”.
Hình ảnh dòng máu trở về tim để khôi phục lại màu đỏ thắm sau ít nhiều vấy bẩn, gợi lên cho chúng ta quyết tâm thường xuyên tìm về bên Thánh Tâm Chúa, nguồn ơn thánh hoá cho cả cuộc đời linh mục trên suốt những đoạn đường đầy bụi bẩn và rong rêu. Quay về không chỉ để được bổ sức khi vất vả và được đỡ nâng khi gánh nặng, nhưng còn để hiểu nỗi khắc khoải đón nhận phép rửa trong cái chết vượt qua, để cảm nhận nỗi đau của thập giá, lưỡi đòng và gai nhọn, nơi Trái tim của Đấng bị xúc phạm bởi chính những người bạn thân thiết. Để nên hữu hiệu, ơn thánh hoá phải được khởi sự bằng tâm tình thống hối của linh mục trước tình yêu Thiên Chúa.
Thánh hoá từ Trái tim: để tác vụ linh mục luôn chứa đầy sức sống
“Tất cả các linh mục đều lãnh nhận Chúa Thánh Thần như lời mời gọi và là ơn thánh hoá trong và bởi việc chu toàn sứ vụ của mình”. Ý tưởng sâu sắc của Đức Phaolô VI được Đức Gioan-Phaolô II nhắc lại trong số 24 của Tông huấn Pastores dabo vobis, cũng sẽ là ý cầu nguyện của chúng ta hôm nay: xin cho các thừa tác viên được ơn thánh hoá để tác vụ linh mục luôn mang đến sự sống dồi dào cho đoàn chiên.
Linh mục được mời gọi nên thánh “trong và nhờ việc chu toàn tác vụ”, qua việc rao giảng Lời Chúa, cử hành bí tích và chăm sóc mục vụ, nhưng nhiều khi việc thi hành tác vụ lại là nguyên cớ của những đỗ gẫy rã rời trong tâm hồn linh mục; vẫn càu xin để biết luôn “làm việc mà không tìm an nghỉ, biết tiêu hao chính mình mà không tìm phần thưởng”, nhưng không ít lần những khó khăn trở ngại lại làm tiêu hao ngọn lửa nhiệt tình trong tim người mục tử. Từ đó, mệt mỏi thế chỗ cho hăng say, nỗi nhàm chán lót đường cho những lối mòn quen thuộc dễ dãi, không còn mạnh dạn dấn thân, ngại ngần trước những đổi mới, né tránh cả những nhu cầu thực sự của đoàn chiên. Thế là các sinh hoạt mục vụ mất dần đi sức sống, chỉ là những bổn phận phải làm chứ không còn là tình yêu để phục vụ, không còn những băn khoăn trăn trở, không còn những sáng kiến mục vụ, những thao thức suy tư để tìm đủ cách đem đến điều tốt nhất cho đoàn chiên. Nhiệm vụ đã được thi hành, nhưng những giọt máu đỏ ngày nào, giờ đang biến dần sang màu sẫm đen, đang mất dần những chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
Tác vụ linh mục không thể hoàn tất chỉ trong một ngày. Từng phút giây vẫn phải tiếp bước trên hành trình phục vụ, vì thế, linh mục cần liên lỉ quay về với Thánh Tâm, với suối nguồn sức sống, để khôi phục lại những gì đã thất thoát, để bổ sung những gì còn thiếu sót, cũng như để tăng cường hiệu năng của tác vụ, nhờ vào tác động của ân sủng và sức mạnh của tình yêu.
Thánh hoá từ Trái tim: để linh mục luôn được tác động bởi tình yêu
“Hãy chăn dắt đoàn chiên mà Thiên Chúa đã giao phó cho anh em: lo lắng cho chiên không phải vì miễn cưỡng, nhưng hoàn toàn tự nguyện như Thiên Chúa muốn, không vì ham hố lợi lộc thấp hèn, nhưng vì lòng nhiệt thành tận tuỵ” (1Pr 5,2). Lời nhắc nhở của thánh Phêrô sẽ nối dài ngày cầu nguyện hôm nay vào suốt cả cuộc đời linh mục, một cuộc đời muốn luôn được tác động bởi tình yêu tiếp nhận từ chính Trái tim Chúa Giêsu.
Phẩm chất và giá trị đời linh mục được xây dựng không chỉ bằng những công việc qua các chức năng của tác vụ, nhưng phải dựa vào ý hướng thúc đẩy từ bên trong tâm hồn. Nhiều lúc hoạt động thật hăng say tích cực, nhưng có thể chỉ vì những động lực thuần tuý nhân loại hoặc do sở thích bản thân; cũng có những tháng ngày vẫn thực thi đầy đủ các phận vụ, nhưng có thể chỉ làm với tâm trạng thờ ơ vô cảm, hoặc chỉ nghĩ đến những thuận lợi cho bản thân chứ không vì lo lắng cho đoàn chiên, hay tệ hại hơn, chi mưu tìm những phúc lợi bổng lộc vật chất thấp hèn.
Bởi tác vụ linh mục tự bản chất là một “tác vụ tình yêu” (“amoris officium”, theo cách nói của thánh Augustinô khi suy niệm Tin Mừng Gioan,21,15-17), nên tình yêu phải luôn là động lực chính cho những quyết định và hành động của các mục tử, là năng lực hâm nóng lại nhiệt tình tông đồ, là lời nhắc nhở cho những lãng quên thiếu sót., là sức mạnh thúc đẩy các mục tử tận tâm tận lực chăn dắt và chăm sóc đoàn chiên. Và hôm nay, cũng lại chính tình yêu thúc bách chúng ta phải thánh hoá chính mình để từ đó thánh hoá cộng đoàn Dân Chúa.
Như dòng máu tuần hoàn trong một chu trình đi ra và trở về, làm việc và tái tạo, tác vụ linh mục cũng cần được liên tục đưa về Trái tim của vị Mục tử nhân lành tối cao, để ở đó, tất cả sẽ được chỉnh sửa, tân tạo và tiếp nhận sức sống mới. Vào bên trong Thánh Tâm, chúng ta sẽ ngày càng hiểu được thế nào là đức Ái mục tử, thế nào là yêu thương đến cùng, và thế nào là một trái tim đong đầy tình yêu lớn nhất dành cho đoàn chiên.
Lm. Emmanuel Nguyễn Hồng Sơn