Bài Diễn Văn Của Đức Thánh Cha Phanxicô
Cho Các Tham Dự Viên
Đại Hội Của Hội Đồng Tòa Thánh
Công Lý và Hòa Bình
Thứ năm, Ngày 2-10-2014
Kính thưa
Các Đức Hồng Y
Anh Em Giám Mục và Linh Mục thân mến
Anh Chị Em thân mến,
Tôi xin hết lòng chào thăm Quý Vị và xin cám ơn Đức Hồng Y Peter Turkson vì các lời Ngài nói mở đầu cho buổi gặp gỡ này. Đại Hội của Quý Vị trùng hợp với việc Kỷ niệm lần thứ V công bố Thông Điệp Đức Ái trong Sự Thật (Caritas in veritate). Đó là một văn kiện nền tảng cho việc loan báo Tin Mừng của các vấn đề xã hội, đưa ra các chỉ dẫn quý giá cho việc hiện diện của các Người Công Giáo trong xã hội, trong các cơ chế, trong vấn đề kinh tế, tài chánh và chính trị. Thông điệp Đức ái trong sự thật đã lôi kéo chú ý về các điều phúc lợi, nhưng cũng hướng chú ý về các nguy hiểm của việc toàn cầu hóa, khi việc này không được định hướng tới điều thiện ích của các dân tộc. Nếu việc toàn cầu hóa đã làm tăng lên một cách đáng kể sự giầu có được tụ lại chung với nhau và của một số ít Quốc Gia, thì nó cũng đã làm cho thấy thật rõ ràng những xa cách giữa các nhóm trong xã hội, khi tạo ra sự bất bình đẳng và những hình thức nghèo khổ mới trong chính những Nước được coi là giầu hơn cả.
Một trong các khía cạnh của cơ chế kinh tế là việc bóc lột do sự bất bình đẳng quốc tế trong giá cả về lao động, đang ảnh hưởng tới hàng tỉ con người sống chỉ với gần 2 “đô la” một ngày. Một sự bất quân bình như thế không chỉ là thái độ không kính trọng địa vị, do những người nuôi dưỡng lao công với giá thấp, nhưng còn phá hủy nguồn lao động trong các vùng trong đó lao động phần lớn được bảo vệ. Ở đây người ta đặt vấn đề là phải tạo ra các cơ chế bảo trì quyền lao động, cũng như bảo vệ môi sinh, đứng trước sự hiện diện của một ý thức hệ đang tăng thêm mang sắc thái tiêu thụ, là ý thức hệ không tỏ bày tinh thần trách nhiệm trước các thành thị và trước tạo vật.
Việc tăng thêm các tình trạng bất bình đẳng và các cảnh nghèo khó, làm cho chế độ dân chủ ở bên trong và việc tham dự, rơi vào nguy cơ, là thứ dân chủ luôn đòi hỏi phải có trước một nền kinh tế và một thị trường không loại trừ và đồng đều. Như vậy, người ta bàn về việc thắng vượt các nguyên nhân cơ cấu của các tình cảnh bất bình đẳng và nghèo đói này. Trong Tông Huấn Niềm vui của Tin Mừng Tôi đã muốn chỉ ra 3 dụng cụ nền tảng để có sự bao gồm về xã hội của những người nghèo túng nhất, đó là giáo dục, có thể hưởng các trợ cấp y tế và công ăn việc làm cho tất cả mọi người (xem số 192).
Nói cách khác, tình trạng về quyền lợi xã hội không bị xé tan tành ra và một cách đặc biệt là quyền căn bản về công ăn việc làm. Quyền này không thể được coi như một điều tùy thuộc thay đổi do các thị trường về tài chính và tiền tệ. Đó là một lợi ích nền tảng đối với phẩm giá con người (xem nt. ), đối với việc thành lập một gia đình, đối với việc thực hiện công ích và hòa bình. Việc huấn luyện và công ăn việc làm, việc được hưởng welfare đối với tất cả mọi người (xem nt. , số 205), là những yếu tố chìa khóa hoặc cho việc phát triển và cho việc phân phối công bằng các của chung, hoặc cho việc đạt tới sự công bằng xã hội, hoặc để thuộc về xã hội (xem nt. , số 52) và tham dự một cách tự do và có trách nhiệm vào đời sống chính trị, được hiểu như là việc điều hành công ích. Các cách nhìn tiên đoán trước việc làm tăng thêm lợi nhuận, với việc phải trả giá là thu hẹp thị trường lao động, là điều tạo ra các hình thức mới của sự loại trừ, những cách này không phù hợp với một nền kinh tế nhằm phục vụ con người và phục vụ công ích, để tiến tới nền dân chủ bao gồm và tham dự.
Một vấn đề khác nổi lên từ tình trạng bất quân bình kéo dài giữa các vùng kinh tế, giữa các hình thức lương bổng, giữa các ngân hàng thương mại và ngân hàng đầu tư, giữa các cơ chế và các vấn đề phổ quát: cần làm cho sống động mối lo lắng ưu tư đối với những người nghèo và đối với công bình xã hội (xem Niềm vui của Tin Mừng, số 201). Mối ưu tư này, một phần, đòi hỏi các cuộc canh tân sâu xa nhìn thấy trước việc tái phân định tài nguyên được sản xuất ra và việc toàn cầu hóa các thị trường tự do để phục vụ các gia đình, đàng khác việc tái phân định quyền tối thượng, hoặc trong bình diện quốc gia hoặc trên bình diện quốc tế.
Thông điệp Đức ái trong sự thật cũng thúc đẩy chúng ta nhìn vào vấn đề xã hội hiện nay như là vấn đề môi trường. Đặc biệt, phân định lại mối dây liên hệ giữa môi sinh chung quanh chúng ta và môi sinh nhân bản, giữa môi sinh chung quanh chúng ta và nền luân lý của sự sống.
Nguyên lý của Thông điệp Đức ái trong sự thật rất thực tiễn. Một tình yêu tràn đầy sự thật quả thực là nền tảng trên đó người ta xây dựng nền hòa bình mà đặc biệt ngày nay rất được mong chờ và cần thiết cho ích lợi của tất cả. Cùng đồng ý vượt lên trên các thái độ quá khích nguy hiểm, các cuộc chạm trán để chiếm hữu các tài nguyên, cảnh di dân ra khỏi các chiều kích Kinh Thánh, các tai nạn đói kém và nghèo khổ kéo dài, việc đối xử với con người, các cảnh bất công và không đồng đều về xã hội và kinh tế, những cảnh không đồng đều trong việc hưởng dùng các của cải tập thể.
Anh Chị Em thân mến, Giáo Hội luôn trên đường, đi tìm các con đường mới cho việc loan báo Phúc Âm ngay cả trong phạm vi xã hội. Tôi xin cám ơn Anh Chị Em vì sự dấn thân của Anh Chị Em trong phạm vi này và, trong khi trao phó Anh Chị Em nơi sự can thiệp bầu cử của Đức Trinh Nữ Maria, Tôi xin Anh Chị Em cầu nguyện cho Tôi và Tôi thành tâm ban Phép lành cho cho Anh Chị Em.
(Dịch theo nguyên bản tiếng Ý do Phòng Báo Chí của Tòa Thánh phổ biến ngày 2 tháng 10 năm 2014. Linh mục Phanxicô Borgia Trần Văn Khả, ngày 10 tháng 10 năm 2014).
