10 KHÓ KHĂN VÀ GIẢI PHÁP GIÚP ĐỌC THÁNH KINH
***
Lm. Giuse Phạm Đình Ngọc SJ
WHĐ (13.12.2022) – Cầu nguyện với Kinh Thánh tuy rất quan trọng, nhưng lại nhiều khó khăn. Nhất là với đạo đức bình dân, chúng ta thích đọc kinh nguyện hoặc tham gia lễ hội tưng bừng. Thực tế là rất ít người cầu nguyện với Kinh thánh. Đây là thực sự là thiếu sót trong đời sống đức tin của người Công giáo. Trước tình trạng này, Giáo hội tiếp tục mời gọi và muốn đồng hành với từng người trong việc đọc Kinh Thánh[1]. Với chút chia sẻ dưới đây, chúng ta thử chỉ ra vài thách đố và tạm đưa ra những giải pháp để mỗi người bước vào hành trình Kinh Thánh với nhiều ích lợi và niềm vui.
- Chưa quen cầu nguyện với Kinh Thánh
Thói quen bao giờ cũng cần tập luyện. Bước khởi đầu bao giờ cũng khó khăn, kể cả việc bắt đầu mua hoặc tìm bản văn Kinh Thánh để cầu nguyện. Nhất là với người trẻ, Kinh Thánh dường như là bản văn còn xa lạ. Các bạn chưa quen với Kinh Thánh, và hệ quả kéo theo là không thích cầu nguyện với bản văn hấp dẫn này. Không còn cách nào khác là bạn tập thôi! Chúng ta cùng nhau tập tành! Có thể bạn tập trong nhóm cầu nguyện mà bạn đang tham gia. Bạn cũng có thể bắt đầu làm quen từ từ với Kinh Thánh. Có những khó khăn ban đầu. Không sao! Thách đố đến đâu, chúng ta dần dần giải quyết đến đó. Chính trên hành trình này, chúng ta đang cầu nguyện rồi!
- Ngôn ngữ Kinh Thánh khó hiểu
Đây dường như thuộc về khó khăn tâm lý. Bạn nghe đồn Kinh Thánh thuộc về lãnh vực thần học vốn dành cho linh mục tu sĩ. Giới bình dân làm sao đọc được bản văn khô khan và phức tạp này?! Hơn nữa để hiểu Kinh Thánh, đòi hỏi người ta phải học hành nghiêm chỉnh, dành giờ để tra khảo hoặc vắt óc suy nghĩ về những thông điệp trong Kinh Thánh. Tất cả là tin đồn thôi bạn ạ!
Đồng ý là những điều này có phần nào đúng, nhưng Kinh Thánh dành cho hết mọi người. Bạn đừng quên Chúa Giêsu giảng rao Tin Mừng hầu hết là cho giới bình dân, cho người ít học. Nói thế để cho thấy Kinh Thánh thực sự là bản văn bạn có thể đọc và có thể hiểu. Từ người già đến con trẻ, từ giới chuyên môn cho tới người ít học, ai cũng có quyền và có thể hiểu được Kinh Thánh. Nhất là sau công đồng Vaticanô II (1962-65), Kinh Thánh đã được phép dịch ra Tiếng Việt. Cảm ơn những chuyên gia dịch thuật vốn cho chúng ta bản văn thật dễ hiểu. Do đó, chúng ta cứ mạnh dạn đọc Kinh Thánh với hết khả năng của mình. Thiên Chúa có cách làm cho bạn hiểu thông điệp Tin Mừng.
- Sợ hiểu Kinh Thánh sai lạc
Tôi vẫn thích câu này: “người trẻ có quyền thất bại, nhưng không có quyền thất vọng!” Những ai sợ thất bại, người ấy rất khó bắt đầu việc gì đó. Khi bạn sợ hiểu nhầm bản văn Kinh Thánh cũng là lúc bạn gặp rào cản bước vào con đường thú vị này. Nếu bạn đang đọc Kinh Thánh, đón nhận được những bài học tuyệt vời từ bản văn, hãy chia sẻ với người khác. Khi chia sẻ như thế, bạn sẽ thấy mình đúng hay sai.
Có những thông tin trong Kinh Thánh bạn có thể kiểm chứng đúng sai. Chẳng hạn bạn đọc gia phả của Đức Giêsu: “Ê-li-hút sinh E-la-da; E-la-da sinh Mát-than; Mát-than sinh Giacóp; Giacóp sinh Giuse, chồng của bà Maria, bà là mẹ Ðức Giêsu cũng gọi là Ðấng Kitô.” (Mt 1,14-16). Giuse con của Giacóp trong Cựu Ước, bạn nghĩ là khác với Giuse, cha nuôi của Chúa Giêsu. Nhưng có người cho rằng họ là một nhân vật. Bạn hãy đối thoại với họ. Khó quá thì hỏi linh mục hoặc một sơ nào đó. Họ sẽ chỉ cho bạn: đó là hai nhân vật khác nhau[2]: Một trong Cựu ước, một trong Tân Ước (cha nuôi của Đức Giêsu). Vậy là bạn đã đúng. Vả lại, Kinh thánh trao cho bạn những tâm tình thiêng liêng vốn mang tính chủ quan và cá nhân. Điều này khó phân biệt đúng sai. Quan trọng là bạn đọc Kinh Thánh và thấy mình hạnh phúc hơn, yêu đời, yêu người và yêu Chúa hơn.
- Đọc Kinh Thánh mất thời gian
Đây là lý do rất buồn cười. Buồn vì ai cũng nhận thấy Kinh Thánh quan trọng và đáng để đọc hoặc cầu nguyện, nhưng lại ít người đọc. Cười vì chúng ta đâu có thiếu thời gian. Ai cũng có 24 giờ một ngày để làm những điều cần thiết. Nhiều người dành giờ để lướt Web, xem TV hoặc tám chuyện, nhưng họ lại không có giờ để đọc Kinh Thánh. Chắc đến lúc chúng ta cần thay đổi tư duy. Đọc Kinh Thánh không mất giờ đâu. Mỗi ngày bạn dành 30 phút để đọc Kinh Thánh theo lịch phụng vụ hằng ngày. Bạn có thể mở sách thánh tại nhà, hoặc tải App Kinh Thánh hoặc tìm bản văn trên Internet để đọc[3]. Tiến trình này không mất quá nhiều giờ đâu bạn. Ngược lại, nếu có thói quen đọc Kinh Thánh, cuộc sống của bạn sẽ thú vị và hạnh phúc hơn nhiều. Từ nguồn năng lượng này, bạn sẽ làm được nhiều điều thú vị khác nữa.
- Kinh Thánh nhàm chán quá
Vì không thích nên nhiều người đưa ra kết luận trên. Vì chưa quen nên chúng ta gắn mác cho cuốn Kinh Thánh là bản văn chán ngấy. Tôi biện minh cho Kinh Thánh một chút. Bạn biết không, từ 2000 năm qua, Kinh Thánh luôn là nguồn bất tận để các nhà nghiên cứu, tham khảo và giải thích. Kinh Thánh được dịch ra hầu hết các ngôn ngữ trên thế giới. Đó là chưa kể đến Cựu Ước, trong đó có cuốn được viết cách đây 3,5 ngàn năm (sách Sáng Thế: 1445-1405 BC)[4]. Tất cả đều vẫn sống động và đang nuôi dưỡng tâm hồn của nhiều người (Dt 4,12). Thiên Chúa vẫn nói qua bản văn Kinh Thánh từ cổ chí kim. Nếu là bản văn nhàm chán như bạn nghĩ, chắc người ta đã quên cuốn sách này từ lâu rồi. Đã đến lúc chúng ta cần ngạc nhiên rằng: “Tại sao suốt dòng lịch sử Kinh Thánh luôn quan trọng cho rất nhiều người?” Khi bạn trả lời được câu hỏi này, cũng là lúc bạn phát hiện ra rằng: “Ôi! Kinh Thánh là bản văn rất thú vị!”
- Đọc Kinh Thánh tùy hứng
Dù sao tôi cũng vui với nhóm người này, bởi ít nhiều các bạn đã đọc Kinh Thánh. Chúng ta để ý đến động từ “tùy hứng”. Thích thì đọc, không thích thì thôi. Đó là phong cách của nhiều bạn trẻ thời nay, không chỉ đối với Kinh Thánh, nhưng trong nhiều lĩnh vực các bạn cũng tùy hứng. Kinh nghiệm cho thấy tùy hứng là con đường ngắn nhất để chấm dứt một công việc gì đó. Chúng ta không thể hứng thú mãi, vì có lúc mệt mỏi, lúc buồn sầu. Chính những lúc ấy, Kinh Thánh lại cần thiết để giúp bạn vượt qua. Tùy hứng cũng giết chết thói quen. Do vậy, bạn từ từ chuyển tùy hứng thành thường xuyên, và tạo thành thói quen đọc Kinh Thánh nhé!
- Cuốn Kinh Thánh dày và cao siêu
Đây là lý do chính đáng. Kinh Thánh không chỉ là một cuốn sách, nhưng đúng hơn là một thư viện thu nhỏ gồm 46 cuốn Cựu ước và 27 cuốn Tân Ước. Mỗi cuốn gồm nhiều chương dài ngắn khác nhau. Mỗi chương lại có những câu chuyện thú vị riêng. Mỗi câu chuyện lại có những lồng ghép văn hóa, tôn giáo và sứ điệp Tin Mừng. Kể ra chút như thế để chúng ta thấy Kinh Thánh xứng đáng là Lời Chúa sống động và trường tồn.
Tuy nhiên, Lời Chúa lại phù hợp cho mọi người. Nếu bạn là người học thức, cứ đọc Kinh Thánh với hết khả năng của mình. Nếu bạn là người chưa học hỏi Kinh Thánh, cứ mở ra để đọc. Trước là nắm bắt thông tin, sau là để gặp gỡ, lắng nghe lời của Chúa. Đừng quên đọc Kinh Thánh không phải để học kiến thức cao sâu, nhưng là để đón nhận lời hằng sống ban cho mình. Khi học thần học, môn Kinh Thánh, giáo sư của tôi phân tích rất nhiều chi tiết thú vị liên quan đến học thuật. Tuy nhiên, linh mục ấy cũng nhắc chúng tôi về tinh thần cầu nguyện, nghĩa là đọc Kinh Thánh với con tim tôn thờ và chúc tụng Thiên Chúa. Khi ấy, những điều cao siêu sẽ ngự vào tâm hồn bạn.
- Suy niệm Kinh Thánh dễ bị chia trí
Chia trí hoặc buồn ngủ là điều thường xảy ra trong khi chúng ta cầu nguyện, kể cả lúc tham dự thánh lễ. Trước hết bạn đừng quá lo lắng về điều này. Có những chia trí chính đáng, vốn là điều bạn đang bận lòng. Sau khi đọc Kinh Thánh, bạn cứ cầu nguyện với Chúa những nỗi lòng của mình. Bạn đừng lo mình không suy niệm về bản văn. Lý do lúc này bạn cần Thiên Chúa giúp trong những bận lòng của mình.
Mặt khác bạn thường chia trí về giờ giấc. Điều này dễ khắc phục với chiếc điện thoại hoặc đồng hồ báo thức. Bạn muốn cầu nguyện 30 hoặc 45 phút, cứ hẹn giờ. Hết giờ tự động chuông báo cho bạn dừng cầu nguyện. Vấn đề còn lại là bạn hoàn toàn chú tâm vào Kinh Thánh, với những tâm tình và thắc mắc, những cảm xúc đang diễn ra trong tâm hồn mình. Kinh nghiệm cho thấy nếu bạn bị thu hút vào giờ cầu nguyện, thời lượng sẽ đi qua rất nhanh.
- Mua Kinh Thánh để trưng trên kệ
Đành rằng gọi là Sách Thánh, nhưng không phải để bạn chiêm ngắm trên kệ sách. Thay vào đó, bạn mạnh dạn mở ra đọc. Nếu theo lịch phụng vụ hằng ngày, bạn có thể tìm đoạn Kinh Thánh trong ngày để đọc. Thậm chí bạn có thể “tô màu-highlight”, gạch những chỗ quan trọng, ghi chú những điều bạn muốn vào cuốn sách. Mục đích là giúp bạn nhớ Lời, nhớ ý và nhớ cả những chỗ mình đánh dấu. Vì Sách Thánh là của bạn, nên nếu bạn cầu nguyện thường xuyên, sẽ đến một ngày bạn gặp lại đoạn mình đã nguyện cầu. Lúc ấy sẽ cho bạn những kinh nghiệm và tiếp tục làm mới lại những điều bạn đã cầu nguyện.
Thậm chí bạn có thể mua hai cuốn: khổ nhỏ và khổ lớn, hoặc chỉ Cựu Ước, Tân Ước. Lúc đi đâu đó bạn dễ dàng mang cuốn nhỏ đi.
- Đọc Kinh Thánh sợ bạn bè chế nhạo
Bạn ơi, thời đại mạng xã hội, điện thoại, Internet rồi mà bạn còn đọc bản văn Kinh Thánh sao? Lạc hậu quá! Hoặc đạo đức giả quá! Thậm chí là khoa trương quá!, v.v. Những lời đàm tiếu như thế khiến bạn chùn bước đọc Thánh Kinh.
Bạn thân mến, đã đến lúc chúng ta sống thật với chính mình. Bạn thấy Lời Chúa bổ ích, quan trọng thì đọc và cầu nguyện thôi. Mặc cho người đời cà khịa, bạn với Chúa là quan trọng. Nếu bạn yêu Chúa, thì cũng thích thú lời của Ngài. Biết đâu chính khi bạn được hoán cải, được sống hạnh phúc, là lúc bạn nên nhân chứng cho Tin Mừng. Vả lại, theo thời gian, Thiên Chúa giúp bạn biết đối nhân xử thế. Kho tàng Kinh Thánh có rất nhiều bài học giúp bạn tương quan tốt với người khác. Từ đó, bạn sẽ sớm thoát khỏi mặc cảm trên!
Tạm kết
Quý độc giả thân mến,
Những thách đố trên đây cũng chính là những điều tôi gặp phải. Tôi cũng nghe những thách đố ấy khi trò chuyện với nhiều bạn trẻ. Hẳn nhiên thách đố khi đọc Kinh Thánh còn nhiều hơn số 10 trên đây. Tuy nhiên, không vì thế mà chúng ta ngại ngùng tiếp cận với Thánh Kinh. Thay vào đó, chúng ta xin Chúa cho mình có can đảm và quảng đại để gặp Ngài trong chính Kinh Thánh. Cầu chúc mỗi người chúng ta bắt đầu hành trình thú vị nơi Kinh Thánh. Khi đó chúng ta sẽ vượt qua những khó khăn với ơn của Chúa và với nỗ lực của chính mình. Mong thay!
Đọc thêm:
3. Đọc Kinh Thánh theo phương pháp Lectio Divina
2. Đọc thư tình Kinh Thánh theo phương pháp nhập cảnh
1. Kinh Thánh là bức thư tình dành cho bạn
[1] “Cần cổ võ việc đọc Kinh Thánh đối với cá nhân, việc chia sẻ Lời Chúa trong gia đình hoặc trong nhóm nhỏ, để Lời Chúa thấm nhập cuộc sống.” (https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/thu-chung-nam-2022-cua-hoi-dong-giam-muc-viet-nam-ve-giao-hoi-hiep-hanh-46586)
[2] https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/hai-nhan-vat-giuse-trong-kinh-thanh-44482
[3] Bạn thật cẩn thận vì trên mạng có nhiều App hoặc bản văn của anh em Tin Lành dịch, vốn có những khác biệt về văn phong và thuật ngữ so với Công giáo.
[4] Năm các sách thánh được viết ra: https://www.biblegateway.com/blog/2016/02/when-was-each-book-of-the-bible-written/
