BẾP ĂN TÌNH THƯƠNG: DÌU NHAU QUA KHỐN KHÓ
WGPSG (13.05.2021) – Người Sài Gòn không còn xa lạ với những quán ăn miễn phí, quán ăn 2000 đồng hay những nồi cháo tình thương, những xe cơm từ thiện ở các bệnh viện. Nhưng có lẽ nhiều người Sài Gòn chưa kịp biết đến những bếp ăn tình thương của người Công giáo – nơi nương nhờ của nhiều hoàn cảnh khốn khó.
“Bếp ăn tình thương”
Người từ tâm thường nhạy cảm với nỗi khổ của anh chị em xung quanh mình. Người Công giáo từ tâm dường như càng nhạy cảm với điều đó hơn nữa. Họ quan tâm đến những hoàn cảnh khốn khó xung quanh, người này nói với người kia, dần dần danh sách những người khốn khổ được lập ra sau khi đã tìm hiểu kỹ lưỡng. Mối quan tâm ấy được gửi đến những đấng bản quyền, để rồi bằng tình thương và uy tín của người mục tử – các Linh mục đã lập ra những bếp ăn tình thương để lo phần ăn cho cùng lúc hàng trăm con người có hoàn cảnh tội nghiệp.
Bếp ăn của An dưỡng viện Phát Diệm ra đời từ năm 2010, tặng 300 suất ăn cho những ai cần mỗi tuần 3 ngày. Từ Tết đến nay, bếp chỉ còn đủ sức lo được 250 suất. Và để lo kịp chừng ấy suất ăn, các chị bếp đã phải chuẩn bị những thứ cần thiết từ ngày hôm trước.
Những người được bếp tặng phần ăn là tất cả những người khốn khó được biết đến trong phạm vi quận Gò Vấp, không phân biệt tôn giáo. Phần lớn danh sách nhận cơm là những người già cả, đi lại khó khăn, nhà bếp đã đưa cơm đến tận nơi tặng họ.
Các chị bếp lên thực đơn cụ thể và chi tiết để thức ăn và canh rau không bị lặp lại, người ăn không cảm thấy ngán. Hơn nữa, các chị còn chọn nấu những món dễ ăn cho người già, người bệnh. Bên cạnh cơm, bếp còn làm cả bánh giò để người già đổi vị và dễ ăn. Những ngày lễ tết, các chị làm bếp đã tính toán để lo cho họ những bữa ăn ngon và những phần quà tết tặng kèm theo.
Gặp các chị bếp tại bếp ăn, ngắm nhìn gương mặt từng người, tôi thấy ánh lên một cảm giác ấm áp.
Hơn mười năm nay, vào các ngày thứ 3, thứ 5, thứ 7 hàng tuần, cứ đúng 6g sáng là các chị, các mẹ của bếp ăn tình thương An dưỡng viện Phát Diệm có mặt đông đủ. Nói là đông đủ, nhưng số người có mặt để làm bếp mỗi ngày chỉ 5-6 người vì không phải ai cũng thu xếp được việc riêng hay có đủ sức khỏe để tham gia tất cả các buổi nấu. Không ai bảo ai, mỗi người một việc: nhặt rau, tráng nồi, cắt rửa, tẩm ướp gia vị… chuẩn bị 300 suất ăn để kịp giờ trao đến tay người cần.
Các chị tất bật nhưng vui vẻ bởi ai cũng mong có thể đem đến chút ấm áp yêu thương cho những người kém may mắn hơn mình. Người bình thường nhìn vào hẳn khó mà hiểu được vì sao những con người này lại sẵn sàng bỏ thời gian quý giá của bản thân, bớt thời gian dành cho gia đình… để có mặt ở đây theo kiểu “ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng”, đâu chỉ có một ngày, một tháng, hay một năm, mà đằng đẵng hơn 10 năm như thế. Khi được hỏi lý do nào để các chị tự nguyện làm việc không lương, không khoản ưu đãi tại bếp ăn, một chị đã dí dỏm trả lời: “Làm để mua Nước Thiên Đàng, cô ạ”. Các chị cười vui vẻ sau câu trả lời dễ thương đó. Tuy không nói ra nhưng ai cũng hiểu, các chị vui thích với công việc này bởi những thôi thúc yêu thương tự bên trong và bởi muốn làm sáng danh Chúa qua công việc hy sinh này.
Khi hỏi các chị mong mỏi điều gì, các chị nói rằng “Chỉ cầu xin cho các ân nhân được khỏe mạnh, làm ăn thuận lợi để tiếp tục giúp cho bếp ăn, giúp cho người nghèo. Phần chúng tôi, chúng tôi sẽ phục vụ đến khi cạn sức mới thôi”.
Anh Sáu, anh Đạt, anh Tiến là những người giao cơm của bếp ăn An dưỡng viện.
Các anh chia nhau theo từng khu vực cho thuận đường để tiện giao thức ăn đến tay người nhận thật nhanh. Nhờ đó, cơm, bánh đến tay người cần khi vẫn còn nóng hổi.
Ngày trước, anh Sáu cũng là người trực tiếp phục vụ trong bếp. Khi bếp đủ người làm mà thiếu người giao cơm, anh lại chủ động gánh phần trách nhiệm đó. “Thấy nhiều hoàn cảnh đáng thương quá, mình không cầm lòng được, giúp được họ, lòng mình thấy vui lắm! Dù bận bịu nhiều việc nhưng mình sẽ tiếp tục làm việc này cho đến khi không còn đủ sức làm nữa mới thôi!”- Anh Sáu tâm sự.
Một bếp ăn khác có quy mô nhỏ hơn nhưng đỏ lửa suốt sáu ngày trong tuần, đó là bếp ăn thuộc giáo xứ Hoàng Mai. Mỗi ngày bếp tặng 70 phần ăn cho những người khó khăn trên địa bàn giáo xứ: các ngày thứ 2, 4, 6, bếp tặng cơm; các ngày 3, 5, 7, bếp tặng cháo buổi sáng.
Những người khốn khổ nhờ những bếp ăn ấm nồng yêu thương đó mà gần như suốt tuần được no lòng, bớt lo lắng về miếng ăn vốn không đơn giản với hoàn cảnh của họ, nhất là trong những ngày dịch bệnh khó khăn này.
Để bếp ăn đỏ lửa, không thể thiếu những người như chị Lý, chị Xuân, anh Sáu, anh Đạt và các anh chị khác. Nhưng để bếp ăn được duy trì, phải kể đến những mạnh thường quân giấu tên, giấu mặt. Thông qua Linh mục quản lý, hàng tháng các ân nhân người ít kẻ nhiều đã góp tiền, gạo, trứng, thịt… cho bếp. Họ không phải là người giàu, càng không đợi đến lúc giàu có mới sẵn lòng chia cơm sẻ bánh cho người kém may mắn hơn mình.
Nói về các ân nhân, chị Lan – một người có tên trong danh sách được tặng phần ăn của bếp bày tỏ: “Những người này có tình thương thật lớn lao, gia đình cũng thật sự thấu hiểu, yêu thương và tạo điều kiện, họ mới có thể làm được việc này. Mỗi ngày, chị đều cầu xin cho các ân nhân được bình an, có sức khỏe để tiếp tục thương mà giúp đỡ những người khổ sở”.
Những phận người khốn khổ của “Bếp ăn tình thương”
Theo xe anh Sáu, một trong ba người phụ trách việc chở – phát cơm của bếp ăn tình thương An dưỡng viện Phát Diệm, chúng tôi luồn lách qua những con hẻm ngoằn ngoèo khắp quận Gò Vấp để gặp gỡ những mảnh đời cơ khổ.
Đều đặn mỗi tuần 3 buổi thứ 3, 5 7, cứ đúng 9 giờ sáng, anh Sáu và các anh Đạt, Tiến lại đến bếp ăn tình thương để giúp chuyển những phần ăn đầy ân nghĩa đến với người già neo đơn, bệnh tật, khuyết tật, những người không còn khả năng lao động kiếm sống…
Anh Sáu dẫn chúng tôi đi qua từng con hẻm, đến từng chỗ ở và tiếp xúc với từng người nhận phần ăn của bếp. Mỗi người một hoàn cảnh, chẳng ai giống ai, nhưng nỗi thống khổ dường như lại chẳng khác nhau là mấy:
– Đó là ông Thắng (*) già nua, đau bệnh, cả ngày ngồi trước thềm nhà chật chội tồi tàn một mình vì mấy người thân còn lại đã phải rời nhà đi kiếm sống từ sớm. Ngày này qua ngày khác, ông cứ thế, mỏi mòn: hết ra thềm ngồi lại lê mình vào giường nằm chờ thời gian chậm chạp trôi qua. Với người già, thời gian dường như trôi rất chậm.
– Đó là chị Lan gần như tàn tật sau hai lần bị tai biến. Chị Lan có hai con, một trai một gái. Con gái chị đã lấy chồng xa, nhưng cuộc sống cũng vô cùng chật vật, chẳng mấy khi về thăm mẹ được. Con trai chị lại lêu lổng, ham chơi. “Thằng con chị nó hư rồi, nó cứ bỏ nhà đi suốt. Nó cứ đi như thế, chẳng nói với chị một lời, cứ ba ngày lại về tấp vào nhà một đống áo quần dơ để bà mẹ liệt nửa người ấy lại phải giặt, phải phơi cho nó”. Khi chúng tôi đến, trước căn nhà chỉ mấy mét vuông treo la liệt quần áo mới giặt của cậu con trai. Chị Lan chỉ mớ áo quần và chảy nước mắt kể lể, phân bua. Dường như chị thấy ngại khi bắt gặp ánh mắt của người đối diện. Chị Lan cũng có anh chị em ruột, nhưng không ai ở gần và cuộc sống của họ cũng rất khó khăn nên chị chẳng dám mở lời nhờ vả. Các chị em của chị thỉnh thoảng cũng ghé tới mua cho chị ít gạo, mắm và một ít nhu yếu phẩm để khi cần chị tự nấu nướng lấy. Được tặng phần ăn, chị vui lắm, mừng lắm. Lúc đầu chị ngần ngại, nhưng nghĩ lại thì vẫn phải ăn để sống nên chị đành xin suất ăn của bếp. “Được tặng những phần ăn thế này thường xuyên, chị thấy sướng lắm! Đỡ mệt, đỡ lo”.
– Đó là mẹ con bà Tư bán vé số và nhặt ve chai. Bà Tư 67 tuổi, người gầy gò, run rẩy với nhiều chứng bệnh trong người. Bà bán vé số dạo kiêm lượm mót ve chai để nuôi người mẹ 85 tuổi đau ốm triền miên. Hàng ngày, bà Tư bày cái bàn nhỏ với mấy tấm vé số ra trước căn nhà tối tăm trong con hẻm nhỏ để mẹ già 85 tuổi ngồi bán. Nói là ngồi bán cho có vẻ, chứ người mẹ già đau yếu của bà gần như dựa vào lưng cái ghế nhựa mà ngủ ngồi cả ngày. Người trong hẻm có thương, mua vé số ủng hộ thì cũng tự lấy vé, tự tính tiền, rồi lại gọi bà cụ dậy mà nhét tiền vào tay cho cụ. Những lúc không ngủ, bà cụ lại ngồi ngẫm đến số phận hẩm hiu của mình và của người con gái rồi lại bật khóc. Những giọt nước mắt đau khổ trên khuôn mặt già nua của cụ khiến người chứng kiến không khỏi xót xa!
– Đó là bà Bảy sống cô đơn trong căn nhà nhỏ cũ kỹ. Bà Bảy đã 87 tuổi, mắt kém lắm, chân tay cũng run rẩy nhiều. Bà kể: “Bà có người con bên chợ Cầu Đỏ bệnh nặng sắp chết. Mỗi tuần bà qua thăm con một lần. Hàng xóm cho ve chai, cha xứ cho gạo. Bà có gạo nấu cơm ăn. Mấy năm nay bà lại được bếp tặng suất ăn từ thiện thường xuyên nên không lo bị đói”.
– Đó là ông bà Chín già nua đau khổ trong căn phòng trọ chật chội, tối om. Ông bà đều đã 85 tuổi và mỗi người chỉ còn một con mắt nhìn thấy được. Hai “con mắt” đó dựa vào nhau mong đi qua tuổi già nhiều khổ lụy. Tưởng về già sẽ được tựa nương con, ngờ đâu người con trai duy nhất của ông bà lại mắc căn bệnh ung thư máu oan nghiệt. Sau một thời gian chạy chữa, khi đã hết sạch tiền và phải bán nhà thì con trai cũng ra đi, để lại cho ông bà hai đứa cháu gái nhỏ và nỗi đau không gì bù đắp nổi. Đưa tay quệt những giọt nước mắt rỉ ra từ đôi mắt mờ đục, bà Chín kể tiếp: “Con dâu đi bước nữa đã mấy năm nay, vừa rồi xin ông bà đưa theo bé gái nhỏ để phụ mẹ trông em. Còn bé gái lớn năm nay 14 tuổi đã phải nghỉ học để đi làm, mong có thể nuôi thân và phụ giúp ông bà. Trầy trật mãi, đứa nhỏ 14 tuổi mới có người thương nhận vào dạy việc và được nhận mức phụ cấp học việc đủ cho nó trang trải. Còn hai ông bà, tiền trợ cấp người già từ địa phương không đủ trả tiền trọ, phải nhờ vào những người quen và hàng xóm thương phụ cho. Bữa ăn của ông bà nhờ cả vào bếp ăn tình thương, nhờ gạo mắm mà các sơ tặng…
– Đó còn là ông Phương, bà Tình, bà Thủy, ông Thái và nhiều người khác nữa… Người khuyết tật, kẻ mù lòa, người nằm liệt giường, kẻ già yếu quá không đi lại nổi, người bị con cái bỏ rơi, kẻ cố lê thân già đi bán vé số nhưng chẳng được bao. Có gia đình cả nhà đều khổ: người thì mù, người già cả, người bệnh liệt giường… Gần bốn trăm con người ấy mỗi ngày, đến giờ lại ngồi chờ đợi phần ăn từ những “người dưng” giàu tình thương.
Những ngày này, khi đại dịch Covid 19 đang bùng phát trở lại, người khỏe mạnh còn gặp khó khăn khi kiếm miếng ăn huống chi là những người già cả neo đơn, bệnh tật…Nhưng họ lại được tặng phần ăn đầy đủ theo lịch. Đó cũng là chút an ủi cho những phận đời thiếu may mắn như họ.
Âm thầm, lặng lẽ mà ấm áp yêu thương là cách mà các nhân viên của “Bếp ăn tình thương” trên đây đã dành cho những người có hoàn cảnh khốn khó. Tình thương ấy đủ để mọi người dìu nhau qua những ngày tháng gian nan của kiếp người.
Bài: Thanh Hoa
Ảnh: Quang Nam
——-
(*) Tên một số nhân vật trong bài đã được thay đổi để tôn trọng sự riêng tư của họ.
