30.01.2025 – Thứ Năm Mồng Hai Tết Ất Tỵ: Kính Nhớ Ông Bà Tổ Tiên Và Cha Mẹ
Lời Chúa: Mt 15, 1-6
“Ngươi hãy thảo kính cha mẹ”.
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo thánh Mátthêu.
Bấy giờ có mấy người Pharisêu và mấy kinh sư từ Giêrusalem đến gặp Ðức Giêsu và nói rằng: “Sao môn đệ ông vi phạm truyền thống của tiền nhân, không chịu rửa tay khi dùng bữa?” Người trả lời: “Còn các ông, tại sao các ông dựa vào truyền thống của các ông mà vi phạm điều răn của Thiên Chúa? Quả thế, Thiên Chúa dạy: Ngươi hãy thờ cha kính mẹ; kẻ nào nguyền rủa cha mẹ, thì phải bị xử tử. Còn các ông, các ông lại bảo: ‘Ai nói với cha mẹ rằng: những gì con có để giúp cha mẹ, đều là lễ phẩm dâng cho Chúa rồi, thì người ấy, không phải thờ cha kính mẹ nữa’. Như thế, các ông dựa vào truyền thống của các ông mà hủy bỏ lời Thiên Chúa”. Ðó là lời Chúa.
Suy niệm:
Giáo Hội dành Mồng Hai Tết để kính nhớ tổ tiên và ông bà cha mẹ. Người Công Giáo thường bị coi là bỏ rơi việc thờ cúng ông bà tổ tiên, như thế họ có thể bị coi là bất hiếu. Thật ra thảo kính cha mẹ là điều răn thứ bốn Thiên Chúa đòi chúng ta phải giữ. Cha Đắc Lộ trong cuốn Phép Giảng Tám Ngày (1651) cho rằng thảo kính cha mẹ gồm bốn phần, đó là yêu mến, kính sợ, chịu lụy và giúp đỡ. Cha còn ghi nhận một tập tục đặc biệt vào thời đó. Ngày Mồng Một Tết, người dân và cả những quan lớn, sau khi theo vua chúa đi tế Nam Giao về, “ai nấy về nhà mà lạy cha mẹ ông bà ông vải.”
Vào năm 1625, các thừa sai cho phép cúng giỗ các vị đã khuất. Trong các gia đình, ngoài bàn thờ kính Chúa, còn có “bàn thờ” tổ tiên Chỉ có hai điều không được phép, đó là đốt vàng mã và tin tổ tiên về ăn đồ cúng. Thật ra, người Công Giáo nhớ đến người quá cố không qua những nghi lễ giỗ chạp hàng năm, cho bằng qua việc cầu nguyện và dâng lễ hàng ngày. Nhà Vua tế Trời ở đàn Nam Giao, nhà sư thờ Phật tại Chùa, các bậc chức sắc trong làng xã thờ Thành Hoàng tại đình làng, còn việc cầu nguyện, cúng giỗ tổ tiên được cử hành tại gia đình, nơi người sống và người đã qua đời vẫn thông hiệp với nhau chặt chẽ.
Trong bài Tin Mừng hôm nay Đức Giêsu bênh vực quyền lợi của cha mẹ. Ngài đòi người ta phải giữ điều răn thứ tư của Thiên Chúa. Thảo kính cha mẹ hàm chứa việc săn sóc và phụng dưỡng cha mẹ. Cụ thể người con phải giúp cha mẹ về mặt tài chánh. Đức Giêsu phản đối một truyền thống được bày đặt bởi người Pharisêu, đó là khi một người con lấy số tiền lẽ ra dành để nuôi cha mẹ mà dâng cúng cho đền thờ làm lễ phẩm thì anh ta khỏi phải dùng tiền đó mà nuôi cha mẹ nữa (cc. 5-6). Đối với Đức Giêsu, làm thế là nhân danh một truyền thống con người mà “vi phạm điều răn của Thiên Chúa”và “hủy bỏ lời của Thiên Chúa” (cc. 3.6). Khi suy nghĩ về tương quan giữa cha mẹ và con cái, chúng ta cần tự hỏi: Làm sao để có sự cảm thông giữa những thế hệ? Làm sao để con cái biết vâng phục và tôn kính cha mẹ? Làm sao để cha mẹ biết giáo dục con cái bằng khuyên răn và sửa dạy?
Cầu nguyện:
Lạy Chúa Giêsu, sau hơn 30 năm sống dưới mái nhà ở Nadarét, Chúa đã thành một người chín chắn và trưởng thành, sẵn sàng lãnh nhận sứ mạng Cha giao. Bầu khí yêu thương đã góp phần không nhỏ trong việc hình thành nhân cách của Chúa. Chúa đã học nơi thánh Giuse sự lao động miệt mài, sự mau mắn thi hành Thánh ý Thiên Chúa, sự âm thầm chu toàn trách nhiệm đối với gia đình. Chúa đã học nơi Mẹ Maria sự tế nhị và phục vụ, sự buông mình sống trong lòng tin phó thác và nhất là một đời sống cầu nguyện thâm trầm. Xin nhìn đến gia đình chúng con, xin biến nó thành nơi sản sinh những con người tốt, biết yêu thương tha thứ, biết cầu nguyện và phục vụ. Ước gì xã hội chúng con lành mạnh hơn, Giáo hội chúng con thánh thiện hơn, nhờ có những con người khỏe mạnh, khôn ngoan và tràn đầy ơn Chúa. Amen.
Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, S.J
SUY NIỆM THEO TẬP SÁCH KINH TỐI GIA ĐÌNH
GP. PHÚ CƯỜNG
HIỆP THÔNG LOAN BÁO TIN MỪNG
Ngày Tết cổ truyền, không gì linh thiêng bằng bầu khí gia đình. Ngoài những cử hành tôn giáo, để tạ ơn trời đất, người Công giáo đến nhà thờ tham dự thánh lễ, rút lộc xuân là Lời Chúa để làm kim chỉ nam cho mình, còn là hình ảnh gia đình quấn quýt bên nhau, đi lễ cùng nhau, hưởng niềm vui những ngày Tết trong bầu khí sum họp, thuận hoà.
Lời Chúa Giêsu nói với những người Pharisêu thật mạnh mẽ: “Ai nói với cha mẹ rằng: những gì con có để giúp cha mẹ, đều là lễ phẩm dâng cho Chúa rồi, thì người ấy, không phải thờ cha kính mẹ nữa”. Phải chăng việc hiếu thuận với cha mẹ sánh ngang và thậm chí quan trọng hơn cả lễ phẩm dâng cho Chúa?
Chúa Giêsu đả phá quan điểm rằng thờ Chúa rồi thì không cần phải thờ cha kính mẹ nữa. Thánh kinh không dạy như thế và tiền nhân cũng không bảo người ta như thế. Ai hiểu thế là sai và thật đáng tội.
Thế nên, hiếu thảo với cha mẹ không chỉ là ý muốn của mình, muốn hoặc không, không phải là làm cũng được hoặc làm bù bằng việc khác, mà là việc phải làm và là giới luật của Chúa: Phải thảo kính cha mẹ.
Đáng tiếc thay, ngày nay, nhiều người chúng ta vẫn có lý luận như những Pharisêu thời đại, và còn nhiều lý do để chúng ta trốn tránh trách nhiệm hiếu thảo với cha mẹ, nhất là khi các ngài về già. Không thiếu những bậc cha mẹ ngày nay ca thán về sự vô tâm của con cái, nhiều đấng sinh thành phải khổ sở vì con cái hỗn hào, mất nết, thiếu lễ độ, thiếu sự chăm sóc đối với các ngài. Công lao sinh thành đã lớn, công lao dưỡng dục thôi cũng đủ làm chúng ta mắc nợ đó suốt đời.
Lạy Chúa, xin giúp chúng con biết thờ phượng Chúa cho phải đạo và luôn biết hiếu thảo với các bậc sinh thành. Amen.
