CHÚA NHẬT 20 THƯỜNG NIÊN – NĂM B
DIỄN TỪ VỀ BÁNH TRƯỜNG SINH
Chú giải của Fiches Dominicales B
***
VÀI ĐIỂM CHÚ GIẢI
1. Một lời huyền nhiệm mới:
Chúa nhật trước, chúng ta đã kết thúc phần thứ nhất “diễn từ bánh trường sinh” ; theo thánh Gioan, Chúa nói những lời này ở hội đường Capharnaum, tiếp theo sau phép lạ bánh hóa nhiều. Lúc ấy, Đức Giêsu tự giới thiệu Ngài là “Bánh từ trời xuống”, cao trọng vô cùng so với manna của cuộc Vượt Qua thứ nhất. Điều này đã gây ra sự chống đối nơi người Do thái : “Người này không phải là Giêsu, con của ông Giuse đó sao ? Cha mẹ ông ta, chúng ta đều biết rõ, sao bây giờ ông ta lại nói : “Tôi từ trời xuống”. Trước sự chống đối này, Đức Giêsu cho họ biết một mạc khải mới về mầu nhiệm con người và sứ vụ của Ngài : “Tôi là bánh trường sinh. Tổ tiên các ông đã ăn manna trong sa mạc, nhưng đã chết. Còn bánh này là bánh từ trời xuống, để ai ăn thì khỏi phải chết. Tôi là bánh hằng sống từ trời xuống. Ai ăn bánh này sẽ được sống muôn đời. “
Câu nói này còn gây ra một chống đối khác, và để trả lời cho sụ chống đối lần thứ hai này, lại có thêm một mạc khải mới nữa về mầu nhiệm Đức Giêsu, lời huyền nhiệm mới của Ngài ở câu 51 (câu kết bài Phúc âm chúa nhật trước) mở đầu cho phần thứ hai của diễn từ. Lời này chủ yếu nói đến Thánh Thể : “Bánh tôi sẽ ban tặng, chính là thịt tôi đây, để cho thế gian được sống.”
Đức Giêsu không những chỉ rõ mình là “bánh trường sinh” mà còn là “bánh trường sinh từ trời xuống”.
Động từ “ban” (“Bánh trôi sẽ ban tặng, chính là thịt tôi đây, để cho thế gian được sống” ) chủ từ của nó không phải là Cha, nhưng chính là Đức Giêsu. Ngài là người ban tặng, nhân danh Chúa Cha.
Bánh này đồng nhất với “thịt ” của Đức Giêsu. Từ này không chỉ bản chất của cơ thể con người, nhưng chỉ chính Đức Giêsu trong thân phận con người phải chết. Tại sao tác giả Tin Mừng thích dùng từ này hơn từ thân mình” mà truyền thống đã quen khi nhắc lại những lời đức Giêsu nói ở bữa tiệc ly ? Cha X. Léon-dufour trả lời : “Có thể do từ “thịt” đã nêu lên cách hiện diện của Ngôi Lời giữa chúng ta trong Lời Tựa của Phúc âm thánh Gioan (1,14 : “Ngôi Lời đã trở nên xác thịt ) ; như vậy, ở đây, tác giả Phúc âm muốn giữ lại ý tưởng về mầu nhiệm nhập thể mà diễn từ muốn làm nổi bật khi nói đến vấn đề từ trời xuống.” (Lecture de l’evangile se lon Jean’, tập 2, Seuil, tr. 160). Ngôi lời đã trở nên xác thịt (1 ,14). Và thịt đã trở nên bánh (6,51 ).
Còn công thức : “Ban để cho thế gian được sống” nói rõ mục đích của việc Đức Giêsu dâng hiến mạng sống mình làm quà tặng.” (sách đã dẫn, tr.161)
2. Một phản đối mới:
Điều khẳng định mới mẻ về cái chết của Ngài là mạch suối hằng sống cho thế gian đã gây ra một phản đối mới : “Làm sao ông này có thể cho chúng ta ăn thịt ông ta được ?”
Mới đó, Đức Giêsu đã gây xung đột khi xưng mình có nguồn gốc từ trời, giờ lại thêm một xung đột khác. Nếu đúng thực là
người Thiên Chúa sai đến, là Đấng Thiên sai như đã tự phụ thì làm sao Thiên Chúa có thể để Ngài phải trải qua cái chết vì Ngài quả quyết : ” Bánh tôi sẽ ban tặng, chính là thịt tôi đây, để cho thế gian được sống. ” Làm sao Thiên Chúa có thể không cứu Ngài thoát khỏi quân thù và bảo đảm cho Ngài chiến thắng ? L.M. Chauvet cảnh báo “: ” Nếu khó khăn thứ nhất về căn tính Đức Giêsu đã khó có thể tiêu hóa nổi thì khó khăn thứ hai về cách thực hiện sứ mạng của Ngài càng không thể nuốt trôi : vì như vậy, Thiên Chúa có lẽ sẽ không còn là Thiên Chúa nữa. ” (“Symbole ét sacrement”, Cerf, tr.229-230).
Chính xung đột thứ hai là hậu cảnh cho “diễn từ về bánh trường sinh”, chứ không phải việc bánh trở nên thịt Ngài được gọi là sự ( biến đổi bản thể ) . Chính niềm tin vào Đức Giêsu, Đấng từ Thiên Chúa mà đến \là lại trở về với Thiên Chúa sau khất trải qua cái chết để ban sự sống cho thế gian mới là trung tâm của tất cả diễn từ. “Như thế, chúng ta mới nói hết được tầm quan trọng của vấn nạn ờ câu 52 ( Làm sao ông này có thể cho chúng ta ăn thịt ông ta được ? ) : Thiên Chúa có còn là Thiên Chúa nữa không một khi Người để cho kẻ người sai đi phải chết ?” (L.M. Chauvet, Sđd, tr.230).
3. Mạc khải mới của Đức Giêsu về chính mình :
Thay vì hạ giọng làm cho người nghe khỏi bị vấp phạm, Đức Giêsu còn lên tiếng mạnh mẽ, quả quyết hơn: “Thật, tôi bảo thật các ông : nếu các ông không ăn thịt và uống máu Con người, các ông không có sự sống nơi mình.”
Không chỉ có vấn đề “thịt “, mà còn phải “ăn” (nghiã đen là nhai, như chúng ta “nhai” bữa ăn phục sinh ; chúng ta gặp động từ này 8 lần trong những câu này); và phải uống (máu Ngài. Để “ở, với Ngài ngay từ bây giờ, để sống sự sống Ngài đã nhận từ Cha, chúng ta phải nhờ đức tin đón nhận mầu nhiệm sự chết là quà tặng Ngài ban cho ta.
Khi đọc bản vằn này, một bản văn rất tương hợp với bài tường thuật về việc Chúa lập bí tích Thánh Thể, người Kitô hữu không thể không nhận biết đó là lời loan báo về Thánh Thể. Tài liệu thần học chuẩn bị cho Đại hội Thánh Thể quốc tế tại Lộ đức viết rằng : “Khi ăn mình mầu nhiệm Chúa, các Kitô hữu nghiền ngẫm” (nhai lại) biến có gây vấp phạm là việc Đấng Thiên sai bị đóng đinh vì muốn ban sự sống cho thế gian (xem gian 6, 5 1), và lên một với Người nơi chính thân thể mình, hữu đời sống hằng ngày được biến đổi nên giống Người” ( ” Jésus Christ , painrompu our un monde nouveau”, Centurion, 1 980, tr.64)
