Một trong những truyện cổ tích Ba Tư được nhiều người biết đến là truyện “Ali Baba và Bốn Mươi Tên Cướp”. Câu truyện như sau :
Ngày xưa, nhà kia có hai anh em, anh là Catxim giàu có và em là Ali Baba nghèo khó. Ngày kia, Ali Baba vào rừng đốn củi, tình cờ nhìn lén thấy 40 tên cướp vào một cái hang bí mật. Âm thầm theo dõi, chàng học được câu thần chú mở cửa hang : “Vừng ơi, hãy mở ra !” và đóng cửa hang : “Vừng ơi, hãy đóng lại !”.
Đợi cho bọn cướp bỏ đi, Ali Baba vào hang và thấy đó là một kho tàng đầy vàng bạc châu báu. Khôn ngoan và thận trọng, chàng chỉ lấy một số vàng đem về nhà. Từ đó, Ali Baba trở nên giàu có. Người anh là Catxim biết được bí mật của kho tàng, cũng đến hang và lấy thật nhiều của cải vàng bạc. Nhưng vì lòng tham đã làm cho anh ta mất trí khôn, nên khi trở ra, anh ta quên mất câu thần chú, đành bị nhốt trong hang và bị bọn cướp giết chết.
Ali Baba vì khôn ngoan, về sau đã diệt trừ được bọn cướp và sở hữu trọn kho tàng.
Chìa khóa để mở kho tàng trong câu truyện không chỉ là câu thần chú, nhưng còn là sự khôn ngoan nữa. Phụng vụ lời Chúa hôm nay đề cập đến những con người khôn ngoan đã tìm kiếm và chiếm hữu được những kho tàng vô giá.
Sự khôn ngoan của vua Salomon.
Bài đọc I, trích sách Các Vua quyển thứ nhất kể lại : vua Salomon lên ngôi kế vị vua Đavit. Salomon biết mình còn trẻ nên thiếu khả năng. Ông biết trách nhiệm của mình rất nặng nề. Ông cũng ý thức rằng vương quyền của ông là do Thiên Chúa ban, để phục vụ Dân Chúa. Bởi vậy, khi Thiên Chúa bảo ông xin bất cứ điều gì, Người sẽ ban cho. Vua Salomon chỉ xin một điều duy nhất : đó là sự khôn ngoan. Thiên Chúa rất hài lòng vì lời xin đó, nên Người chẳng những ban cho ông sự khôn ngoan, mà còn ban nhiều ơn khác nữa.
Khôn ngoan chính là chiếc chìa khóa mở ra kho tàng ân sủng quý giá của Thiên Chúa. Nhờ sự khôn ngoan, vua Salomon đã biết cai trị, xét xử Dân Chúa theo đúng ý Người. Nhờ vậy, ông đã đạt được biết bao ơn lành của Thiên Chúa : sự giàu có, triều đại vững bền, đất nước hưng thịnh … Nhất là luôn được Thiên Chúa bảo vệ chở che.
Điều thế gian cho là khờ dại, thì đó lại là sự khôn ngoan đối với Thiên Chúa. Vì thế, chúng ta hãy tìm kiếm sự khôn ngoan trên trời, hơn là tìm kiếm sự khôn ngoan dưới đất. Chọn lựa Chúa và đi theo Ngài, đó chính là con đường khôn ngoan dẫn ta đến kho tàng trên trời.
Sự khôn ngoan của bác nông dân.
Trong bài Tin Mừng theo thánh Matthêu hôm nay, Chúa Giêsu kể dụ ngôn “Kho Tàng Chôn Giấu” để diễn tả hình ảnh về Nước Trời. Chúa ví Nước Trời giống như kho tàng quý giá chôn giấu trong thửa ruộng, được người nông dân tìm thấy. Vì là người nông dân nghèo phải đi làm thuê, nên mảnh ruộng ấy không phải của ông ta. Nhưng ông đã khôn ngoan âm thầm trở về nhà bán tất cả tài sản mình có, để mua thửa ruộng ấy. Như vậy, ông đã sở hữu kho tàng quý giá một cách hợp pháp.
Vào thời Chúa Giêsu, ở Palestina, cuộc sống người dân bất ổn, phải luôn di chuyển chỗ ở. Nhiều người đã chôn giấu của cải dưới đất. Sau đó, có thể vì lý do dịch tễ hay loạn lạc, họ đã ra đi vĩnh viễn. Vì thế, có những kho tàng trở thành vô chủ. Người nông dân đã dám đánh đổi tất cả những gì mình có để làm chủ một mảnh ruộng tầm thường. Theo cách suy nghĩ thông thường, người ta sẽ cho rằng người nông dân kia thật khờ dại. Nhưng họ đâu ngờ, đó lại là người khôn ngoan, vì đã biết đánh đổi một tài sản nhỏ để có được một kho tàng lớn lao !
Chúng ta cũng phải hy sinh từ bỏ tất cả những gì thuộc trần thế này, để đổi lấy kho tàng vô giá là hạnh phúc vĩnh cửu Nước Trời.
Sự khôn ngoan của người lái buôn.
Chúa Giêsu còn kể dụ ngôn “Viên Ngọc Quý” để diễn tả hình ảnh Nước Trời. Người buôn ngọc trong Tin Mừng chắc hẳn là người có nhiều vốn liếng, hiểu biết rộng rãi vàam tường kiến thức về những viên đá quý. Vì thế, khi tìm được viên ngọc giá trị, ông đã trở về bán mọi của cải mình có, để mua cho bằng được viên ngọc đó. Người lái buôn đã tính toán một cách khôn ngoan khi bán tài sản đi để mua viên ngọc quý. Ông nắm chắc phần lời trong tay.
Có thể bề ngoài viên ngọc còn thô thiển chưa được mài dũa, nên trông thật tầm thường. Nhưng với đôi mắt tinh tường, ông nhìn thấy giá trị lớn lao của nó nằm ẩn khuấtbên trong. Vì vậy, chính sự khôn ngoan sáng suốt đã giúp ông nắm được kho tàng vô giá trong tay.
Nước Trời là viên ngọc quý không gì sánh được. Nhưng người ta chỉ có được viên ngọc quý đó, nếu biết hy sinh đi tìm kiếm trong vất vả cực nhọc, như người lái buôn kia.
Nước Trời cũng là viên ngọc quý chỉ có thể chiếm hữu, khi người ta dám bán tất cả để mua nó. Bán đi của cải trần thế, bán đi cuộc sống tầm thường với những lỗi lầmkhuyết điểm, bán đi cả những hư danh phù phiếm và những đam mê thấp hèn.
Nước Trời cũng là viên ngọc quý ẩn giấu bên trong cái vỏ bề ngoài xù xì thô nhám. Nước Trời chưa được tỏ hiện rõ ràng trên thế gian. Chỉ có những đôi mắt đức tin mớinhận ra được giá trị vô song của Nước Trời. Chỉ có những người khôn ngoan mới dám “đầu tư ” tất cả cho một kho tàng còn đang ẩn giấu đó.
Sự chọn lựa khôn ngoan.
Hôm nay, Chúa còn kể dụ ngôn “Chiếc Lưới Cá ”, cũng để diễn tả hình ảnh về Nước Trời. Bác ngư phủ sau khi kéo được mẻ cá, đã ngồi trên bờ biển lựa cá tốt cho vào giỏ, còn cá xấu bỏ đi.
Trước hết, hình ảnh chiếc lưới chứa đủ mọi thứ cá : cá tốt được chọn lựa, cá xấu bị loại bỏ, diễn tả viễn cảnh ngày cánh chung : người lành được ân thưởng, kẻ dữ phải chịu án phạt.
Thứ hai, hình ảnh chiếc lưới đầy cá còn nhắc nhở chúng ta phải có sự lựa chọn dứt khoát : hoặc trở nên “người lành” được ân thưởng, hoặc trở thành “kẻ dữ ” bị sửa phạt.
Có nhiều con đường đang mở ra trước mắt chúng ta để chúng ta chọn lựa. Con đường rộng rãi thênh thang sẽ dẫn đến diệt vong. Con đường chật chội vào qua cửa hẹp, sẽ dẫn đến hạnh phúc Nước Trời. Chọn con đường hẹp, ta bị thế gian coi là khờ dại, nhưng lại là điều khôn ngoan đối với Thiên Chúa. Vì con đường hy sinh, được đánh dấu bằng những thập giá, sẽ dẫn ta đến kho tàng quý giá trên trời.
Ngày xưa, họa sĩ nổi tiếng người Ý Raphael (1483-1520) vào một quán ăn mà trong túi không có một đồng xu. Lúc ấy, trong lòng ông đang ôm ấp một đề tài về hình ảnh người mẹ ru con. Bất chợt, nguồn cảm hứng trào dâng trong tâm trí ông. Vì không có vải, không có giá vẽ, ông liền mượn chủ quán cái nắp thùng rượu để vẽ. Vẽ xong, ông đổi cho chủ quán lấy một bữa ăn chưa tới 100 đồng.
Ngày nay, bức tranh “Ru Con”, một kiệt tác của Raphael, trị giá hàng triệu đôla, đang được trưng bày ở viện bảo tàng Florence, nước Ý.
Một kho tàng quý giá chỉ được đánh giá bằng một bữa ăn thanh đạm ! Nước Trời cũng là kho tàng vô giá đang ở rất gần chúng ta, thế mà chúng ta không hay biết ! Ta hãy xin Chúa cho ta đủ khôn ngoan để tìm thấy và chiếm hữu được kho tàng ẩn giấu ấy.