Chúa nhật XVI Thường Niên năm A
CỘNG TÁC VỚI ƠN CHÚA ĐỂ SỐNG TỐT
Lm. Vinhsơn Trần Minh Hòa
***
1. Thiên Chúa là nguyên nhân mọi sự tốt lành.
Trong cuộc sống, trước những sự xấu đang xảy ra, người ta thường đặt câu hỏi về nguyên nhân dẫn đến những sự xấu ấy. Thậm chí, có những người nghi ngờ về sự hiện diện của Thiên Chúa và cách quan phòng cách nhiệm mầu của Ngài trước những thụ tạo mà Ngài đã dựng nên.
Các bài đọc phụng vụ hôm nay đã trả lời cụ thể cho những vấn nạn nhân sinh của con người. Trước hết, lời Chúa trong sách Khôn ngoan đã cho biết Thiên Chúa chăm sóc mọi loài Chúa dựng nên (x. Kn 12,13). Chúa làm chủ vạn vật và nương tay với hết mọi loài (x. Kn 12,16). Thiên Chúa là Đấng tốt lành (x. Kn 15,1, Mc 10,18) và Ngài đã tạo dựng mọi sự đều tốt đẹp (x. St 1,31). Vì thế, Thiên Chúa không phải là nguyên nhân dẫn đến sự xấu. Câu chuyện dụ ngôn trong Tin Mừng theo thánh Mátthêu đã nhấn mạnh điều đó. Thiên Chúa được ví như người chủ ruộng tốt lành đã gieo giống tốt trong ruộng mình (x. Mt 13,24) và ước mong hạt giống tốt ấy mọc lên và sinh hoa kết trái dồi dào. Khả năng sinh hoa kết trái tốt nơi mỗi người có thể được ví như hạt cải nhỏ bé. Tuy hạt cải nhỏ nhưng đã được Thiên Chúa ban cho khả năng tiềm ẩn để nó có thể trở thành cây lớn và trở nên hữu dụng đến nỗi chim trời phải nương tựa nơi cành của nó (x. Mt 13, 31-32). Khả năng của con người có thể trở nên tốt cũng được ví như nắm men trong thúng bột làm cho bột dậy men. Lúc đầu, người ta chưa nhìn thấy sự hữu dụng của nắm men nhưng khi vùi trong nắm bột, nắm men trở nên hữu ích và làm cho thúng bột được dậy men (x. Mt 13,33).
Như thế, Thiên Chúa đã muốn mỗi người trở nên tốt. Ngài đã gieo mầm tốt vào lòng mỗi người và ban cho họ có khả năng để trở thành hữu dụng cho chính Thiên Chúa và cho người khác. Tuy nhiên, vì cứng lòng hoặc vì bất cộng tác với ơn Chúa hay vì một lý do nào đó mà con người chưa trở nên tốt. Dẫu vậy, Thiên Chúa vẫn đối xử rất nhân từ với con người.
2. Thiên Chúa đối xử con người cách nhân hậu và từ bi.
Sự nhân từ của Thiên Chúa được diễn tả trong sách Khôn Ngoan: “Ngài lấy lượng từ bi cao cả mà cai quản chúng con” (Kn 12, 18) và khi con người phạm tội, Thiên Chúa ban ơn sám hối cho họ (x. Kn 12,19). Sự nhân từ và kiên nhẫn chờ đợi tội nhân hối cải còn được ví von cách cụ thể trong bài Tin Mừng theo thánh Mátthêu hôm nay. Hình ảnh người chủ ruộng chờ đến mùa gặt mới thu gom lúa và cỏ lùng trong ruộng của mình đã cho thấy Thiên Chúa kiên nhẫn chờ đợi con người cho đến ngày hoàn tất.
Cái xấu và sự tốt không chỉ tiềm ẩn giữa người này và người kia mà còn tiềm ẩn ngay chính tâm hồn mỗi người. Có một sự xung khắc giữa cỏ lùng và lúa tốt ngay trong chính nội tâm mỗi người. Trải nghiệm của Thánh Phaolô đã giúp chúng ta ý thức hơn về điều ấy: “Thật vậy, tôi làm gì tôi cũng chẳng hiểu: vì điều tôi muốn, thì tôi không làm, nhưng điều tôi ghét, thì tôi lại cứ làm” (Rm 7,15).
Tuy nhiên, chúng ta luôn xác tín rằng, sự tốt đẹp xuất phát từ Thiên Chúa còn sự xấu xa là do ma quỷ. Thiên Chúa không muốn bứng khỏi con người những tiềm năng ẩn giấu. Những tiềm năng ấy có thể nên tốt và có thể trở thành xấu, tùy vào sự cộng tác của mỗi người. Một người có thể lực sung mãn là hồng ân Chúa ban, nhưng người ấy có thể lạm dụng sức khỏe để phạm những tội lỗi xấu xa. Một phụ nữ có dáng vẻ dễ thương có thể là cơ hội để tôn vinh sự tốt đẹp của Thiên Chúa qua một đời sống tốt lành nhưng cũng có thể trở nên một con người hoen ố, làm mất nhân phẩm tốt lành mà Thiên Chúa đã trao ban. Cũng vậy, một người có trí tưởng tượng phong phú có thể trở thành những thiên tài sáng tạo nhưng cũng có thể trở thành nguyên cớ cho nhiều người vấp ngã…
Thiên Chúa không muốn con người trở nên xấu xa, Ngài cũng không muốn con người lãng phí hoặc thậm chí làm ố hoen những ân huệ Chúa ban. Trái lại, Ngài nhân hậu, từ bi và chờ đợi con người trở nên tốt và mời gọi họ cộng tác với ơn Chúa để trở nên những con người hữu dụng.
3. Cộng tác với ơn Chúa để sống tốt.
Vì thế, con người cần nỗ lực phấn đấu và cộng tác với ơn Chúa để trở nên người tốt. Không có ơn Chúa, con người chẳng có thể làm được gì (x. Ga 15,5). Thậm chí, ngay cả hành vi quen thuộc với các tín hữu là hành vi cầu nguyện, mỗi người cũng cần nhờ đến ơn Chúa Thánh Thần. Chúng ta sẽ không biết cầu nguyện thế nào cho phải lẽ, nhưng chính Thần Khí cầu thay nguyện giúp chúng ta, bằng những tiếng rên siết khôn tả (x. Rm 8, 26). Có Chúa Thánh Thần giúp sức và cầu thay nguyện giúp, các tín hữu mới có thể cầu nguyện đúng ý Thiên Chúa (x. Rm 8, 27).
Tuy nhiên, Thiên Chúa không làm hết cho con người. Ngài đã gieo giống tốt vào lòng mỗi người và mời gọi mỗi người cộng tác đắc lực để hạt giống ấy sinh hoa trái tốt đẹp. Vì thế, tâm hồn mỗi người nếu không cố gắng đong đầy những việc làm tốt, những ý nghĩ ngay lành sẽ là cơ hội để ma quỷ gieo mầm sự xấu. Trong thực tế đời sống thiêng liêng cũng vậy, người ta không thể loại bỏ những hành vi xấu xa nếu không tập luyện các nhân đức tương ứng. Làm sao có thể bớt kiêu ngạo nếu không tập khiêm nhường trong từng việc nhỏ. Làm sao có thể bớt tính hà tiện nếu không tập chia sẻ cho những kẻ thiếu thốn. Làm sao giảm bớt được lòng thù hận nếu không tập sống yêu thương mọi người, nhất là những người ở gần mình nhất…
Chẳng ai bỗng dưng trở nên xấu nếu không có một quá trình quen sống xấu. Ngược lại, tất cả những ai nhận ra những khiếm khuyết của mình, biết cậy dựa vào ơn Chúa và không ngừng luyện tập các nhân đức thì kết quả sẽ là lúa tốt và hứa hẹn một mùa gặt bội thu.
Lạy Chúa, Chúa đã dựng nên con và ban cho con những ân huệ để con nên người tốt. Xin cho con biết cộng tác với ơn Chúa, không ngừng luyện tập các nhân đức để cuộc đời con trở nên chứng nhân của Thiên Chúa tốt lành. Amen.
